Yıllık Ücretli İzin Hakları

İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.

Uygulaması

• İşçi hak ettiği yıllık ücretli iznini, adını soyadını, varsa sicil numarasını, iznini hangi tarihler arasında kullanmak istediğini ve ücretsiz yol izni isteyip istemediğini en az 1 ay önce işverene yazılı olarak bildirir.

• İşveren, işçinin istediği izin kullanma tarihi ile bağlı değildir. İşçinin talebi ve iş durumu dikkate alınarak hazırlanır.

• Yıllık ücretli izin işveren tarafından bölünemez ve sürekli olarak kullandırılması zorunludur.

• Tabloda öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere bölümler hâlinde kullanılabilir.

• Yıllık izinlerini işyerinin bulunduğu başka bir yerde geçirecek ise işverene istemde bulunup, bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam 4 güne kadar ücretsiz izin vermek zorundadır.

• Hesaplanacak her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.

• İşveren veya işveren vekilleri yıllık ücretli izinlerin, her yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde verileceğini tayin edebilir. Bunu işyerinde ilan eder.

Hakları

• Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.

• İşveren, işyerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izinlerini gösterir izin kayıt belgesi tutmak zorundadır. Tutmuyor ise işvereninize tutulması konusunda uyarıda bulunabilirsiniz.

• Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.

• İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izinden düşüremez.

• Alt işverene bağlı çalışan işçiler, alt işveren değişse bile aynı çalışmaya devam edenler aynı işyerinde çalıştıkları süreler baz alınır. Asıl işveren, alt işverene bağlı çalışan işçilerin yıllık izin takibini kontrol etmek ve belgelerin bir örneğini almak zorundadır.

• İşçiler bu izine hak kazanmak için gerekli süre hesabında aynı işverene ait bir veya birden fazla yerlerinde çalıştırıldıkları süreleri de göz önüne alarak hesaplanır. Bu kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları sürelerde hesaba katılır.

• Bir yıllık süre içinde 55 inci maddede sayılan haller dışındaki sebeplerle işçinin devamının kesilmesi halinde bu boşlukları karşılayacak kadar hizmet süresi eklenir ve hizmet süresinin bitiş tarihi itibari ile gelecek yıl hesabına aktarılır.

• Tam zamanlı çalışma yapmayan çalışanların izin hakları;

o   Kısmi süreli

o   Çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar

o   Geçici iş sözleşmelerinde ise aksi belirtilmediği sürece

İzin süreleri ve izin ücretleri konularında bir ayrım yapılamaz. Yani aynı süreler baz alınarak uygulanır.

Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu kanunun yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz. Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Yıllık İzin Ücreti

Yıllık izne çıkarılan işçi için ücret ödenmesi gerekmektedir.

Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir.

Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.

Yıllık ücretli izin süresi için ödenecek ücretler üzerinden sigorta primleri yatırılmaya devam eder.

İşçi ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamaz.

Normal olarak çalışan işçi (belirli zamanlarda çalışan) için ödeme;

İşveren yıllık izine ayrılan işçiye o döneme ait ücretini peşin ödemek veya avans vermek zorundadır. Bu ücret hesabında 50. Madde hükümleri uygulanır.

Normal olarak çalışmayan işçi (belirli zamana dayanmadan çalışan) için ödeme

Günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmayıp da;

• Akort

• Komisyon ücreti

• Kâra katılma

• Yüzde usulü

Ücretler gibi belirli olmayan süre ve tutar üzerinden ücret alan işçinin izin süresi için verilecek ücret, son bir yıllık süre içinde kazandığı ücretin fiili olarak çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama üzerinden hesaplanır.

Ancak, son bir yıl içinde işçi ücretine zam yapıldığı takdirde, izin ücreti işçinin izine çıktığı ayın başı ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır.

Yüzde usulünün uygulandığı yerlerde bu ücret, yüzdelerden toplanan para dışında işveren tarafından ödenir.

İşten ayrılan işçiye ödenecek yıllık izin ücreti;

İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir.

Ücrete ilişkin zamanaşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.

İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde bildirim süreleri içerisinde işçiye verilmesi zorunlu iş arama izni ile yıllık izin sürelerinde çakışma olamaz.

Yıllık İzin Bakımından Çalışılmış Gibi Sayılan Haller

Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır:

a) İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler (Ancak, işçi kaza veya hastalık tarihinde ihbar sürelerine göre 6 hafta aşmasından sonra ise yıllık izin sürelerinden fazlası sayılmaz).

b) Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler.

c) İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler. (Bu sürenin yılda 90 günden fazlası sayılmaz.).

d) Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın 15 günü izin süresinden sayılır. (İşçinin yeniden işe başlaması şartıyla).

e) Çalışma süresinden sayılan haller 66. Madde bakabilirsiniz.

f) Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri.

g) Röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler.

h) Aşağıdaki sıralı durumlarda işlerine davam edemedikleri günler;

• İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları

• hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları

• çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle

ı) Mazeret izin kullanıldığında geçen sürelerde yıllık izin sürelerinden sayılır.

j) İşveren tarafından verilen diğer izinler ile kısa çalışma süreleri.

Toplu İzin

İşveren veya işveren vekili Nisan ayı başı ile Ekim ayı sonu arasındaki süre içinde, işçilerin tümünü veya bir kısmını kapsayan toplu izin uygulayabilir.

Toplu izin dönemleri, bu dönemlerde henüz yıllık ücretli izin hakkını kazanmayan işçileri de kapsayacak şekilde belirlenebilir.

• Toplu izin uygulanması halinde işveren veya işveren vekili,

• İşyerinin korunması,

• İşyerindeki araç, gereç, donatım veya makinelerin bakımı, hazırlanması, temizlenmesi veya güvenliğinin sağlanması

gibi zorunlu durumlar için yeter sayıda işçiyi toplu izin dışında tutabilir.

Bu durumda olanların yıllık izinleri toplu izin döneminden önce veya sonra diledikleri tarihte verilir.

Detaylar

Yukarıda özet olarak verilen bilgilerin hangi kanunlara istinaden uygulandığına bakabilirsiniz.

4857 Sayılı Kanun Madde 53 (Yıllık ücretli izin hakkı ve izin süreleri)

4857 Sayılı Kanun Madde 56 (Yıllık ücretli iznin uygulanması)

4857 Sayılı Kanun Madde 57 (Yıllık izin ücreti)

4857 Sayılı Kanun Madde 59 (Sözleşmenin sona ermesinde izin ücreti)

4857 Sayılı Kanun Madde 60 (İzinlere ilişkin düzenlemeler)

4857 Sayılı Kanun Madde 58 (İzinde çalışma yasağı)

4857 Sayılı Kanun Madde 61 (Sigorta primleri)

4857 Sayılı Kanun Madde 62 (Ücretten indirim yapılamayacak haller)

4857 Sayılı Kanun Madde 55 (Yıllık İzin Bakımından Çalışılmış Gibi Sayılan Haller)

4857 Sayılı Kanun Madde 55 (Yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi)

4857 Sayılı Kanun Madde 60 (İzinlere ilişkin düzenlemeler)

Yönetmelik